Mogelijkheden en meningen bij concentratieproblemen

Kinderen die zich niet goed kunnen concentreren, lopen vaak tegen achterstanden aan. Ze krijgen hun werk niet goed af, krijgen niet alles wat de leerkracht vertelt goed mee en zitten daardoor vaak minder goed in hun vel.

Niet ieder kind dat moeite heeft met concentreren heeft direct een concentratiestoornis. Een concentratiestoornis, zoals AD(H)D, kan worden vastgesteld door middel van een onderzoek. In het geval van AD(H)D kan medicatie worden voorgeschreven, waardoor de concentratie verbetert. Maar lang niet iedere ouder en leerkracht is een voorstander van medicatie.

Wanneer de concentratieproblemen geen concentratiestoornis als reden heeft, kun je als ouder en leerkracht aardig wat doen om de concentratie te verbeteren en het problemen te verminderen. In dit artikel bespreken we enkele veel geziene mogelijkheden, maar ook meningen bij concentratieproblemen.

 

Theorie: gedwongen concentratie

Voor we de oplossingen in school en thuis bespreken, een klein stukje theorie. Er is namelijk verschil tussen twee soorten concentratie. Je hebt vrijwillige concentratie en gedwongen concentratie. Vrijwillige concentratie vindt plaats als iemand iets doet wat hij of zij leuk vindt. Een kind dat graag puzzelt zal zich hier ook goed op kunnen concentreren.

School betreft grotendeels gedwongen concentratie, want je moet je concentreren om je werk (dat de meeste kinderen echt niet voor zichzelf maken!) goed te kunnen maken.

 

Wiebelkussen

Het wiebelkussen wordt voornamelijk gebruikt bij kinderen die zich niet goed kunnen concentreren, omdat ze veel bewegen op hun stoel. Daarmee leiden ze doorgaans ook anderen af.

Een wiebelkussen biedt kinderen de mogelijkheid om te wiebelen zonder dat dit extreem veel afleidt. Daarmee zou de concentratie verbeterd kunnen worden.

Experts geven echter aan dat het wiebelkussen geen oplossing is. Zonder wiebelkussen zal een kind alsnog moeite hebben met concentratie. Het dient dus als tussenoplossing of middel om minder last te hebben van het gewiebel.

 

Koptelefoon

Sommige kinderen krijgen een koptelefoon die het omgevingsgeluid dempt. Daarmee komen er geen prikkels meer binnen en kan een kind zich focussen op zijn of haar werk. Voor veel kinderen werkt dit, zeker als er veel omgevingsgeluiden zijn (denk aan een onrustige klas of veel geluiden van buiten).

Ook de koptelefoon is geen oplossing voor het probleem. Experts raden het gebruik van een koptelefoon dan ook regelmatig af, omdat het kinderen niet aanzet tot meer concentratie. Immers, als een kind straks op de middelbare school terecht komt of naar een vervolgopleiding gaat, zijn koptelefoons (vaak) ook geen oplossing meer. Om nog maar te zwijgen over een latere baan…

 

Fidget spinner

Jarenlang was de fidget spinner een populair stukje speelgoed, maar eigenlijk werd het ontwerpen om de concentratie van kinderen te verbeteren! Hoe? Door het ronddraaiende aspect van de fidget spinner is er volop focus van kinderen. Niet voor niets wordt de fidget spinner gebruikt door kinderen met ADHD.

Maar er is ook een keerzijde… Want als een kind op de fidget spinner gefocust is, is het niet op de leerkracht gefocust! De fidget spinner is dan ook geen oplossing, maar kan wel een middel zijn om te focussen als er alleen geluisterd hoeft te worden.

 

Werkgeheugen trainen

Experts zijn het er over eens dat alle leuke middelen niet werken om het probleem op te lossen. En concentratieproblemen zijn wel op te lossen. Met andere woorden: concentreren kun je leren. Daar zijn zelfs hele lesboeken over geschreven!

Eén van de zaken die je kunt doen om de concentratie van een kind te verbeteren is het werkgeheugen trainen. Het werkgeheugen is het geheugen dat gebruikt wordt om taken uit te voeren. Dit kun je uitbreiden met steeds meer taken, zoals: ‘Pak je boek, lees bladzijde 12’ naar ‘Pak je boek, lees bladzijde 14 en 15, maak opgave 12’ tot zelfs ‘Maak eerst je rekenen en daarna je spelling’.

Door het werkgeheugen stapje voor stapje te trainen, krijgen kinderen al op jonge leeftijd meer controle over hun eigen concentratie.

Wil jij het werkgeheugen van je kind trainen en afrekenen met concentratieproblemen? Ga dan in gesprek met de leerkracht of intern begeleider. Die kunnen je vast en zeker verder helpen.

 

Hoe ga jij om met concentratieproblemen bij je kind?

Lezen op E4-niveau met deze 5 heerlijke boeken

In de tweede helft van groep 4 gaan kinderen steeds beter lezen. Om dat lezen te bevorderen is het belangrijk dat kinderen blijven lezen. We zetten daarom graag 5 heerlijke kinderboeken op een rijtje voor het niveau E4.

Zit jouw kind nog op M4-niveau? Bekijk dan hier 5 leuke leesboeken voor M4!

 

Nachtwacht, De bermadoe

Studio 100 is natuurlijk bekend van de vele teken- en animatieseries, zoals Mega Mindy, kabouter Plop en popgroep K3. Maar ook de serie Nachtwacht wordt door veel kinderen verslonden. Bij de serie schrijft Elly Simoens een boekenreeks. Het deel ‘De bermadoe wordt uitgegeven op niveau voor groep E4. In dit boek loopt elf Keelin alleen door het bos. Bij het meer hangt een vreemde mist. Wat is hier aan de hand?

Bestellen

 

Zar en de zwevende zombies

Zombies en robotten zijn de ideale mix voor jonge lezers. Rian Vissers schreef er een boek over in haar boekenreeks Game-lezen. Het boek leest dan ook als een spannende game. Zar haalt Lina op met de trein, waarna ze naar een mooie plek reizen. Ze luisteren naar een zingende kikker. Maar al snel gaat het gruwelijk mis. Het dal wordt ineens eng en Zar en Lina kunnen niet meer naar hun eigen huis. Als ze dan ook nog oog in oog komen te staan met de zwevende zombies, is de vraag helemaal: Komt dit nog goed?

Bestellen

 

Heksje Lilly en het toverbroek

Het heksje Lilly is een favoriet onder jonge lezers. De Duitse schrijver Knister schreef een hele reeks over haar. In dit boek vindt Lilly ineens een toverboek naast haar bed. Toveren lijkt makkelijk, maar Lilly komt er al snel achter dat je toch goed moet leren om een heks te zijn! Hoe het mis gaat, lees je in dit leuke boek!

Bestellen

 

Mie en het Ting

Mie is ziek en ligt in bed. Ze leest het ene boek na het andere. In één van de boeken zit een briefje. Het blijkt een briefje te zijn van haar opa! Opa leeft niet meer. In de brief waarschuwt hij Mie voor het Ting… Wat is het Ting en wat doet het? Mie gaat op onderzoek uit.

Marjan van Gog schreef een leuk en vooral spannend kinderboek op het niveau E4. Dit boek zal lezers zeker motiveren, want wie wil nu niet weten hoe het afloopt?

Bestellen

 

Dolfje Weerwolfje, Weerwolfnachtbaan

Dolfje Weerwolfje is niet meer weg te denken uit kinderboekenland. Paul van Loon schreef vele delen over het jongetje dat in een weerwolf kan veranderen. Meerdere van die delen zijn op E4-niveau geschreven.

In Weerwolfnachtbaan gaan Dolfje en Noura met schoolreis naar de Efteling. Maar dan verdwijnt Noura en moet Dolfje op onderzoek uit. Waar is Noura? En wat is de geheimzinnige Macht van Acht? Spannende tijden breken aan voor Dolfje Weerwolfje.

Bestellen

 

Welke boeken op E4-niveau leest jouw kind het liefst?

Lezen op M4-niveau met deze 5 heerlijke boeken

Zit jouw kind in groep 4? Of leest het al op het niveau van groep 4? Dan weet je als geen ander hoe belangrijk het is om te blijven lezen. We zetten graag 5 boeken voor je op een rijtje op het niveau van M4. Met deze boeken kan je kind vast en zeker heerlijke leeskilometers maken! Lees ook: 5 heerlijke boeken op niveau E4.

 

De droom van Albert

Dit boek is slechts één deel uit een kinderboekenserie over bekende mensen uit de geschiedenis. In dit deel gaat het om Albert Einstein. Arend van Dam beschrijft op kinderlijke wijze wie Albert Einstein is en waarom hij zo belangrijk werd voor ons. Een boek op M4-niveau dat kinderen heel goed zelf kunnen lezen.

Bevalt dit boek? Lees dan ook de boeken over Leonardo da Vinci, Rembrandt van Rijn en Antony Fokker!

Bestellen

 

Bijt de dief in zijn billenBijt de dief in zijn billen

Selma Noort schrijft een hilarisch boek dat kinderen in groep 4 vast zullen weten te waarderen. In ‘Bijt de dief in zijn billen’ steelt Dammes Dief van een dame. Maar Pieter Pet krijgt hem bijna te pakken, tot Dammes hem van een ladder gooit.

Dammes Dief gaat er met de buit vandoor! Pieter Pet heeft hulp nodig. Die hulp krijgt hij van Boef de hond en Raa de kraai. Zal het Pieter Pet lukken om Dammes Dief te pakken?

Hoewel dit boek onderdeel is van de leesserie Veilig Leren Lezen, is het prima los van andere boeken te lezen.

Bestellen

 

Pas op, opa

Om de een of andere redenen doen opa’s en oma’s het altijd goed in boeken voor groep 4. Zo ook in dit boek ‘Pas op, opa!’ van Vivianne den Hollander. In dit boek maken we kennis met opa Bullebak. Hij is de oudste brombeer van de hele buurt en iedereen is bang voor hem. Niet gek, want hij wordt altijd boos en ziet er angstaanjagend uit.

Op een dag wordt er bij Mila en haar broertje Tom aangebeld. Het blijkt opa Bullebak te zijn! Maar het wordt nog erger, want opa Bullebak wordt hun nieuwe oppas…

Bestellen

 

De regels van FloorDe regels van Floor

Marjan Hoffman schreef met ‘De regels van Floor’ een kinderboekenserie voor kinderen die herkenbaar is. Zeker meisjes hebben altijd veel plezier aan deze boeken.

In dit boek maken we kennis met de regels die Floor maakt. Haar eerste regel: alle kinderen mogen zelf regels maken! Zo vindt Floor dat je iemand niet aardig hoeft te vinden als diegene jou een stom cadeau geeft.

Kom meer te weten over de regels van Floor!

Bestellen

 

Pien heeft een slaapfeest

Uitgeverij Kluitman staat al sinds jaar en dag bekend om haar kinderboeken voor beginnende lezers. De serie Pien hoort daar dan ook tussen. In ‘Pien heeft een slaapfeest’ van de Duitse kinderboekenschrijfster Katja Reider gaat Pien naar een slaapfeest. Dat lijkt gezellig, met een zelfgemaakte pizza, de hele avond lol en een heus kussengevecht. Maar waarom doet Feline zo gemeen tegen haar?

Kom erachter in ‘Pien heeft een slaapfeest’!

Bestellen

 

Welke boeken leest jouw kind op M4-niveau het liefst?

Sociaal-emotionele ontwikkeling in groep 4

Van groep 3 naar groep 4 verandert er niet alleen heel veel op het gebied van leren, ook op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling worden aardig wat stappen gezet. Op rapporten kun je dat terugzien bij termen als “zelfstandigheid”, “zelfredzaamheid” en “toont initiatief”, al geeft elke school natuurlijk anders invulling aan de rapporten.

Veranderingen die op sociaal-emotioneel vlak plaats gaan vinden van groep 3 naar groep 4 bespreken we in dit artikel. Zo kun jij lezen wat de leerkracht van groep 4 allemaal met je kind gaat doen en hoe jij daaraan kunt bijdragen.

 

Kleuter af

Natuurlijk was je kind al kleuter af in groep 3. Toch was er in groep 3 nog relatief veel tijd en ruimte voor het spelen. Kinderen speelden er nog vaak buiten en mochten ook tussendoor nog iets kiezen uit een spelletjeskast.

In groep 4 is daar echt geen sprake meer van. Behalve het speelkwartier en – als je kind op school overblijft vanwege een continurooster – de pauze is er geen extra tijd om te spelen en te ontladen. Kinderen moeten dus langere tijd kunnen zitten, luisteren en concentreren. Wat dat verder allemaal inhoudt, lees je hieronder.

 

Spanningsboog

Om te beginnen wordt er een beroep gedaan op de spanningsboog van je kind. Hij of zij zal zich langer in moeten spannen en kan zomaar een uur aan het rekenen zijn. Voorwaarden hiervoor zijn dat je kind zich kan concentreren en goed kan luisteren. Maar ook nauwkeurigheid in het werk is van belang, want de juf of meester heeft niet meer zoveel tijd om ieder kind apart te begeleiden.

 

Werken vanuit boeken en schriften

Waar je in groep 3 nog regelmatig schriftjes en werkbladen mee kreeg waarbij kinderen vooral letters of woorden in moesten vullen, zal dat in groep 4 een stuk minder zijn. Vanaf nu wordt er echt gewerkt uit boeken en in schriften. Geen invuloefeningen meer, maar zelf schrijven. Heel veel schrijven. Dat zal voor de meeste kinderen behoorlijk wennen zijn.

 

Zelfredzaamheid

Een heel belangrijk onderdeel van de sociaal-emotionele ontwikkeling is het ontwikkelen van zelfredzaamheid. Het betekent dat kinderen zichzelf kunnen redden. Ze kunnen kleine problemen oplossen zonder de juf of meester. Het gaat hierbij vooral om kleinigheidjes, zoals het opruimen van spullen, het pakken van een nieuw schrift, het gaan naar het toilet, het zoeken van een kwijtgeraakt potlood of het slijpen van een punt.

De zelfredzaamheid van kinderen wordt op veel scholen nog meer vergroot met een weektaak. Op die weektaak staan een paar taakjes die aan het einde van de week af moeten zijn. Kinderen kunnen daar aan werken als ze klaar zijn met hun normale werk (de dagtaak). Hiermee wordt kinderen al een stukje plannen bijgebracht.

 

Vertelkring

In het verlengde van de taal- en spraakontwikkeling én het laten zien wie je bent, vinden er vaak vertelkringen plaats. Na het weekend wordt er natuurlijk al vaak in de kring verteld wat iedereen gedaan heeft, maar bij de vertelkring gaat dat nog iets verder. Een kind mag dan vertellen over een hobby of een interesse. Je zou de vertelkring kunnen zien als de basis voor een spreekbeurt (die meestal in groep 5 voor het eerst gegeven gaat worden).

 

Samenwerken

In groep 4 hoef je niet alles alleen te doen. Leren samenwerken krijgt aandacht. Ook de vraag wanneer je samenwerkt en wanneer je beter alleen kunt werken komen hierbij aan bod.

 

Conflicten oplossen en rekening houden met elkaar

Je zal merken dat je kind in groep 4 snel groeit qua inzicht en houding. Dat komt omdat het op school leert zelf conflicten op te lossen, maar ook meer rekening moet gaan houden met klasgenoten. Daar wordt vaak aandacht aan geschonken via een methode op sociaal-emotioneel leren. Hierbij komen ook andere zaken aan de orde, zoals de juiste manier van aandacht vragen en het verantwoording dragen voor je eigen handelen en gedrag.

 

Loop je vast?

Heb je het idee dat jouw kind moeite heeft met de verwachtingen die er in groep 4 zijn? Vraag dan tijdig een gesprek met de leerkracht aan. Hij of zij kan je mogelijk geruststellen of tips geven om de sociale vaardigheden van je kind te verbeteren.

 

Rekenproblemen die in groep 4 kunnen ontstaan

Voorkomen is beter dan genezen. Daarom delen we in dit artikel alle rekenproblemen die in groep 4 kunnen ontstaan. Als je als ouder tijdig kunt ingrijpen kun je je kind helpen om een rekenprobleem goed onder de knie te krijgen.

In groep 4 neemt het rekenen nu eenmaal grotere vormen aan. Er wordt een beroep gedaan op de basis die in groep 3 is aangeleerd, maar niet alle kinderen hebben die basis even goed verwerkt. Een rekenprobleem kan dan ook heel snel ontstaan.

 

Wat zijn rekenproblemen

Wanneer spreken we van rekenproblemen en waarom zijn ze zo vervelend? Een rekenprobleem betekent dat een kind niet voldoende inzicht heeft om rekensommen op te kunnen lossen. Dat inzicht kan missen omdat de kennis niet compleet is of niet voldoende is ingeoefend.

Het probleem zit hem er vooral in dat het rekenen vanaf groep 4 steeds verder en breder gaat. Er wordt met complexere sommen gewerkt en de basis verdwijnt meer naar de achtergrond, omdat die als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Maar als ene kind die basis niet goed heeft en niet aan kan roepen, zal het rekenen altijd een probleem blijven.

Een vroegtijdige signalering en aanpak van rekenproblemen is dus van groot belang.

 

Bekende rekenproblemen in groep 4

Gelukkig hebben leerkrachten in groep 4 een ruime ervaring in het omgaan met rekenproblemen. Vaak wordt een les gestart met een stukje herhaling, zodat kinderen opgewarmd worden én blijven automatiseren. De bekendste problemen op het gebied van rekenen in groep 4 volgen hieronder.

 

Automatiseren tot en met 20

Het meest genoemde rekenprobleem in groep 4 is het automatiseren van sommen tot en met 20. Denk hierbij terug aan het rekenen met verliefde harten (als ik 6 noem, moet jij 4 zeggen, want die vormen samen 10). Deze verliefde harten gaan tot 10, maar ook het automatiseren tot en met 20 is niet vanzelfsprekend. Dat is makkelijk te oefenen door getallen te laten splitsen en sommen op te laten lossen.

 

Rekenen over het tiental

Een ander veel gehoord rekenprobleem is het rekenen over tientallen heen. We hebben het dan over sommen als 8 + 6 en 3 + 9, waarbij de 10 wordt gepasseerd. Ook andersom, bij het aftrekken, geldt dat dit lastig kan zijn (12 – 3 en 11 – 7 vormen voor veel kinderen een uitdaging). Hoe is dat te oefenen? Vooral door het te doen én het inzichtelijk te maken. Laat zien wat 12 – 3 inhoudt, door een rijtje van 10 te leggen en dan een rijtje van 2. Wat moet er gebeuren als er 3 af worden gehaald? Eerst splitsen en er 2 vanaf halen, dan zit je op 10. Nu met de laatste 1 ga je net onder de 10 zitten. Gebruik hier materiaal bij, zoals legoblokjes of houten blokjes.

 

Klokkijken

In groep 4 is veel aandacht voor klokkijken. Dit gebeurt nog allemaal aan de hand van de analoge klok, maar toch lopen veel kinderen hierop vast. Ze snappen de kleine wijzer wel, want die wijst de hele uren aan, maar de grote wijzer is toch lastig. In groep 4 maken kinderen kennis met hele uren en halve uren. Een enkele keer wordt er een kwartier gebruikt.

 

Beginnende tafels van vermenigvuldiging

Tot slot zijn de tafels van vermenigvuldiging niet alleen nieuw, maar ook een probleem voor veel kinderen. Dat komt omdat ze niet altijd bewust worden ingezet. Het is een verschil of je gewoon een lijstje op leert dreunen of ook echt snapt wat een vermenigvuldiging inhoudt. Gelukkig is er steeds meer oog voor dat stukje begripsvorming en moeten kinderen ook voor zich zien dat 5 x 6 bijvoorbeeld 5 rijen van 6 bomen zijn of 5 zakken met 6 appels, in plaats van dat 5 x 6 = 30, omdat 5 x 5 = 25…

 

Oefenen voor groep 4

Je wil als ouder niet dat je kind een achterstand oploopt. Daarom kan het goed zijn om te oefenen voor de toetsen van groep 4. Bekijk dit artikel om meer te weten te komen over goed oefenmateriaal voor in groep 4.